Tìm hiểu về MICROBIOME: “HỆ GEN THỨ 2 CỦA CON NGƯỜI”

Microbiome là gì?

Microbiome được gọi là hệ gen thứ 2 của con người bên cạnh ADN. Đó là một hệ sinh thái gồm hàng trăm ngàn tỉ vi sinh vật gồm vi khuẩn, virus, vi nấm, động vật nguyên sinh…đang sinh sống và bao phủ khắp mọi ngóc ngách trong cơ thể chúng ta. Chúng có đầy trong ruột, khoang mũi họng, kể cả não…
Chúng cực kì nhỏ bé nhưng lại tác động rất lớn đến sức khỏe con người. Các nhà khoa học gọi chúng là Microbiome tức là toàn bộ hệ gen của toàn bộ vi sinh vật đang cư ngụ ở trên và bên trong cơ thể.

Microbiome từ góc độ nghiên cứu khoa học

Khái niệm Microbiome được tìm ra vào năm 1990 bởi BS David Relman của Đại học Standford. Nếu so về mật độ sinh sống thì cứ trung bình mỗi tế bào người có khoảng 10 loại vi sinh vật, với kích thước 1/10-1/100 kích thước tế bào người. Chúng sống trên da, ở miệng, nơi mũi…, nhưng nhiều nhất là trong ruột già với khoảng 1.000 loại. Bên cạnh một số ít vi khuẩn có hại, đa số là những vi sinh vật hữu ích hoặc hoàn toàn vô hại.

Theo phân tích, khi một người bước vào một tòa nhà, trong vòng 60 phút, người đó có thể “đóng góp” thêm 37 triệu vi sinh vật vào không khí. Đây là chìa khóa làm nên sức ảnh hưởng to lớn của cộng đồng vi sinh vật này trong y học và với con người.

Mặc dù đã được biết đến trong nhiều thập kỷ, nhưng tác động của microbiome chỉ mới được quan tâm vài năm gần đây. Những tiến bộ trong công nghệ di truyền đã mở ra cánh cửa bước vào thế giới đáng kinh ngạc của microbiome và thay đổi những quan niệm xưa cũ về sức khỏe, bệnh tật, đặc biệt là suy nghĩ “vi khuẩn có hại”.

Theo phân tích, khi một người bước vào một tòa nhà, trong vòng 60 phút, người đó có thể “đóng góp” thêm 37 triệu vi sinh vật vào không khí. Đây là chìa khóa làm nên sức ảnh hưởng to lớn của cộng đồng vi sinh vật này trong y học và với con người.

Mặc dù đã được biết đến trong nhiều thập kỷ, nhưng tác động của microbiome chỉ mới được quan tâm vài năm gần đây. Những tiến bộ trong công nghệ di truyền đã mở ra cánh cửa bước vào thế giới đáng kinh ngạc của microbiome và thay đổi những quan niệm xưa cũ về sức khỏe, bệnh tật, đặc biệt là suy nghĩ “vi khuẩn có hại”.

Nghiên cứu cho thấy, con người cần microbiome cũng nhiều như microbiome cần đến con người. Các sinh vật trong hệ microbiome gọi cơ thể người là “nhà”, đổi lại, chúng giúp con người tiêu hóa thức ăn, hấp thụ vitamin, khoáng chất và tăng cường hệ miễn dịch.

Các vi khuẩn trong microbiome tập trung phần lớn ở đường ruột, trong khi vi khuẩn ở ruột đã được chứng minh có ảnh hưởng trực tiếp đến hệ miễn dịch. Do đó, microbiome đặc biệt quan trọng trong việc “huấn luyện” hệ miễn dịch nhận biết để bảo vệ vi khuẩn có ích và tiêu diệt loại có hại.

Nhưng đó mới chỉ là khởi đầu. Khi đào sâu cách thức microbiome giao tiếp với hệ nội tiết và hệ thần kinh, nhiều bằng chứng còn cho thấy microbiome thậm chí ảnh hưởng đến tâm trạng, mức độ căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Vì vậy, nếu một người đang cảm thấy vui vẻ, nhiều khả năng là do hoạt động của các vi khuẩn trong microbiome. Microbiome tác động rất lớn đến sức khỏe mỗi người, thậm chí lớn hơn cả các đặc điểm di truyền ta thừa hưởng từ gene bố mẹ. Đó là lý do khoa học còn gọi microbiome là “bộ gene thứ hai của con người”. Cùng với tên gọi này, những nghiên cứu mới về microbiome đang cho phép định nghĩa lại khái niệm “chăm sóc sức khỏe” theo cách hoàn toàn mới.

Món quà sự sống

Lĩnh vực di truyền học tương lai sẽ tập trung vào hướng sử dụng microbiome làm cơ sở tiến hành các liệu pháp y tế cá nhân, đánh giá nguy cơ và điều trị bệnh. Các chuyên gia đang cố gắng tìm ra là mối quan hệ giữa microbiome và một số bệnh thường gặp như bệnh tự miễn dịch, béo phì, rối loạn chuyển hóa, tiểu đường… Việc giải mã microbiome sẽ hỗ trợ tích cực các phương pháp điều trị hiện tại cũng như cải thiện khả năng chăm sóc sức khỏe con người.

Cùng với tên gọi này, những nghiên cứu mới về Microbiome đang cho phép định nghĩa lại khái niệm ” chăm sóc sức khỏe theo cách hoàn toàn mới ” NUÔI DƯỠNG HỆ MICROBIOME”

Các nhà khoa học thuộc phòng thí nghiệm Lancome đã tạo ra bước đột phá trong việc tạo ra sản phẩm chứa môi trường nuôi dưỡng, giúp kích thích , phát triển hệ vi sinh cho làn da, giúp da căng bòng mượt tự nhiên, ngăn ngừa mụn, vi nấm bất lợi.

BS Nguyễn Phương Thảo – BS ck1, Giám đốc chuyên môn Pensilia